دستکش های یکبار مصرف، لباس‌های ایمنی یکبار مصرفی هستند که برای پوشاندن دست در کارهای حساس مانند پزشکی، کار با مواد شیمیایی و… مورد استفاده قرار می‌گیرند و در محیط‌های مختلف از دست‌ها در برابر آسیب‌های فیزیکی و آلودگی توسط مواد شیمیایی و میکروب‌ها محافظت می‌کنند. دستکش‌های یکبار مصرف پزشکی انواع مختلفی دارند و در ساخت آنها متریال گوناگونی به کار می‌رود. همچنین این دستکش‌ها دارای مدل و سایزهای مختلفی نیز هستند. دستکش‌های یکبار مصرف که به دستکش پزشکی نیز شناخته می‌شوند، بسته به جنسی که دارند، برای طیف وسیعی از کارها مورد استفاده قرار می‌گیرند. اگر می‌خواهید بیشتر در مورد دستکش های یکبار مصرف پزشکی بدانید، در ادامه مطلب با ما همراه باشید.
تاریخچه دستکش پزشکی
جامعه پزشکی اولین دستکش پزشکی را در اواخر قرن نوزدهم به دنیا معرفی کرد. متخصصان پزشکی دریافتند که برای محافظت از دستان خود در برابر عفونت باکتریایی هنگام رسیدگی به بیماران خود به دستکش ایمنی نیاز دارند. دستکش های پزشکی، یکبار مصرف هستند. این دستکش‌های یکبار مصرف تا اواخر قرن بیستم، زمانی که توسط سایر صنایع بهداشتی و صنعتی پذیرفته شدند، جزء اصلی جامعه پزشکی باقی ماندند. اما در حال حاضر دستکش‌های پزشکی برای استفاده در محیط‌های صنعتی، خانه و محیط‌های تجاری به صورت انبوه تولید می‌شوند، که برخی از صنایع حساس مانند بخش غذا و تغذیه دارای قوانین اجباری برای استفاده از آنها هستند.
کاربردهای دستکش
کاربردهای دستکش یکبار مصرف به اندازه افرادی که از آن استفاده می‌کنند متنوع است. برخی از موقعیت‌هایی که نیاز به استفاده از دستکش یکبار مصرف دارند و یا بهتر است از آن استفاده کنیم عبارتند از:
زمانی که پوست با مواد شیمیایی یا محرک‌های پوستی تماس پیدا می‌کند؛
هنگامیکه پوست با مایعات بدن مانند خون، استفراغ، ادرار، مدفوع یا مخاط تماس پیدا می‌کند؛
برای محافظت از دیگران در برابر باکتری‌ها یا میکروب‌های روی دستهای مراقبان پزشکی و سلامت؛
هنگام کار با موادی که می‌تواند به پوست دست‌ها آسیب وارد کند؛
هنگام دست زدن به وسایلی که ممکن است در اثر موادی که دارند به پوست آسیب بزنند؛
هنگام رسیدگی به موارد ناشناخته یا تعریف نشده؛
برای محافظت در برابر سوختگی، بریدگی، ساییدگی و صدمات مشابه؛
برای بهداشت عمومی، راحتی یا ترجیح شخصی.
موارد ذکر شده تنها بخشی از موارد استفاده از دستکش‌های یکبار مصرف پزشکی است. اگر چه این محصول در ابتدا محدود به بخش پزشکی بود، اما دستکش‌های یکبار مصرف در حال حاضر در محیط‌های مختلف که دارای مواد شیمیایی یا ترکیبات بالقوه خطرناک دیگر است، کاربرد دارد. امروزه بسیاری از مشاغل را مشاهده می‌کنید که در حرفه خود از دستکش یکبار مصرف استفاده می‌کنند. نمونه بارز استفاده از دستکش در مشاغل زیر است:
- پزشکان؛
- شیمیدانان؛
- پرستاران؛
- پیراپزشکان؛
- تکنسین‌های آزمایشگاهی؛
- مددکاران اجتماعی؛
- جراحان؛
- صنعتگران؛
- پلیس‌ها؛
- نقاشان؛
- هنرمندان خالکوبی؛
- سرآشپزها؛
- نظافتچی‌ها؛
- کارگران شهرداری؛
- پستچی‌ها.
در سال‌های گذشته به دلیل شیوع بیماری همه‌گیر کرونا دیگر استفاده از این دستکش‌های یکبار مصرف پزشکی محدود به مشاغل نیست و همه اقشار جامعه برای مبتلا نشدن به بیماری از این دستکش‌ها استفاده می‌کنند.
میتوانید برای خرید محصولات به فروشگاه ما مراجعه کنید .
انواع دستکش های یکبار مصرف
دستکش های پزشکی عموما به دو دسته دستکش های معاینه و دستکش های جراحی تقسیم می‌شوند. دستکش های معاینه از جنس لاتکس، وینیل، نیتریل و نایلونی هستند. دستکش‌های جراحی هم دارای جنس‌های متفاوتی هستند اما امروزه اکثرا از جنس لاتکس تولید می‌شوند. نکته مهم در مورد دستکش های جراحی استریل بودن آنهاست. اما دستکش های معاینه لزوما استریل نیستند و این امر بستگی به کاربرد آنها دارد.
دستکش جراحی
هدف اصلی دستکش های جراحی این است که به عنوان یک مانع محافظتی برای جلوگیری از انتقال احتمالی بیماری‌ها بین متخصصان مراقبت‌های بهداشتی و بیماران در طی مراحل جراحی عمل کنند. تفاوت بین دستکش‌های جراحی و دستکش‌های معاینه پزشکی عبارتند از:
تولید کنندگان دستکش‌های جراحی ملزم به رعایت سطح بالاتری از استانداردهای کیفی هستند.
دستکش‌های جراحی استریل هستند و بصورت جفت بسته‌بندی می‌شوند.
دستکش‌های جراحی محدوده اندازه دقیق‌تری نسبت به دستکش‌های معاینه پزشکی دارند. دستکش‌های معاینه پزشکی به جلوگیری از آلودگی بین مراقبان و بیماران کمک می‌کند. این دستکش‌ها در طی مراحلی که نیاز به شرایط استریل ندارند، به عنوان مثال خون‌گیری و برای آزمایش خون استفاده می‌شوند. برخی از این دستکش‌ها همچنین می‌توانند از فرد پوشنده در برابر آسیب‌های ناشی از مواد شیمیایی یا دارویی خطرناک محافظت کنند.
دستکش‌های جراحی لاتکس طبیعی برای اولین بار در سال ۱۸۹۰ مورد استفاده قرار گرفتند. بعدها استفاده از آنها به طور چشمگیری افزایش یافت؛ زمانیکه دستکش‌های لاتکس به طور گسترده‌ای برای جلوگیری از انتقال عفونت از طریق خون، مانند ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) توصیه شد.
بروز واکنش‌های آلرژیک به لاتکس به سرعت در میان بیماران و کارکنان مراقبت‌های بهداشتی در دهه ۱۹۹۰ افزایش یافت. از آن زمان، مواد دستکش مصنوعی جدیدی (دستکش نیتریل) معرفی شدند که دارای خواص متفاوتی از نظر استحکام، راحتی و حساسیت هستند. با این حال، اکثر دستکش‌های جراحی هنوز از لاتکس ساخته می‌شوند و این امر به دلیل خاصیت کشسانی و حساسیت لمسی بسیار بالای دستکش های لاتکس است.
دستکش لاتکس Latex
دستکش لاتکس زمانی استاندارد طلایی در دستکش‌های یکبار مصرف برای بسیاری از صنایع بود. لاتکس، ساخته شده از لاستیک طبیعی، دارای ویژگی‌های بسیاری است که این ترجیح را توجیه می‌کند. در زیر به برخی از این ویژگی‌ها اشاره شده است:
در برخی از کارها نیاز به استفاده از دستکشی است که علاوه بر حفظ سلامت پوست، حس لامسه فرد را نیز در کار درگیر کند. لاتکس به دلیل اینکه نازک است این امکان را در اختیار فرد قرار می‌دهد.
دستکش لاتکس در برابر انتقال ویروس‌ها و باکتری‌های بیماری زا مقاوم است و گزینه مناسبی جهت استفاده‌های پزشکی در خانه یا مراکز درمانی می‌باشد.
برای استفاده‌های طولانی‌مدت مناسب‌ترین گزینه است.
از مواد طبیعی ساخته می‌شود و به همین دلیل قابل تجزیه در محیط زیست بوده یا اصطلاحا زیست تخریب پذیر می‌باشد.
دستکش لاتکس را می‌توان با الکل ضدعفونی کرد.
اما لاتکس محدودیت‌هایی نیز ایجاد می‌کند. یکی از محدودیت‌های لاتکس این است که بسیاری از افراد واکنش‌های آلرژیک به آن را تجربه می‌کنند یا به مرور زمان نسبت به آن واکنش نشان می‌دهند. استفاده از دستکش لاتکس در برخی کشورها به دلیل این واکنش‌های آلرژیک ممنوع شده است.
دستکش نیتریل Nitrile
یکی از انتخاب‌های محبوب بسیاری از صنایع برای محافظت در برابر انواع مختلفی از مواد شیمیایی و سایر مواد خطرناک، دستکش های نیتریل است. این دستکش‌ها مقاوم هستند و همچنین خواص کشسانی خوبی دارند. نیتریل با استفاده از لاستیک مصنوعی ساخته شده است، و آن را به یک انتخاب عالی برای کسانی تبدیل می‌کند که به لاتکس آلرژی دارند، زیرا حاوی هیچ پروتئین مشابهی نیست که بتواند واکنش پوستی تحریک شونده ایجاد کند. برخی از ویژگی‌های این دستکش به شرح زیر است:
مهم است که قبل از کار با مواد شیمیایی خطرناک برای پوست، مقاومت شیمیایی موجود در دستکش‌هایی را که خریداری می‌کنید بسنجید. لاستیک نیتریل در برابر طیف وسیعی از مواد شیمیایی از جمله داروهای شیمی درمانی و سیتوتوکسیک مقاوم است اما حتما قبل از استفاده، مجدداً مقاومت دستکش یکبار مصرف نیتریل را بررسی کنید.
دستکش‌های نیتریل بدون استفاده از شتاب‌دهنده‌های لاستیک چون تیورام‌ها تولید می‌شوند که خطر حساسیت پوستی و آلرژی شیمیایی نوع IV را کاهش می‌دهد.
نیتریل علاوه بر صنعت پزشکی در صنایع برق هم کاربرد دارد. هنگام کار با الکتریسیته (تا حداکثر ۴۰۰ ولت) می‌توان از دستکش نیتریل استفاده کرد زیرا الکترون‌های موجود در لاستیک نیتریل آنچنان به هم فشرده هستند که براحتی جدا نمی‌شوند و به عنوان یک عایق در برابر جریان الکتریسیته عمل می‌کنند به همین دلیل انتخابی ایده‌آل در ساخت تجهیزات حفاظت فردی و ایمنی و عایق سیم‌های برق هستند.
دستکش های نیتریل عموما قابل بازیافت بوده و بسیاری از انواع آن قابل تجزیه در محیط زیست می‌باشد. اگرچه نظر به اینکه این دستکش‌ها از لاستیک مصنوعی ساخته می‌شوند، در این زمینه اختلاف نظر وجود دارد. بعلاوه بسیاری استدلال می‌کنند که این مواد در حین پروسه تجزیه، گاز متان تولید می‌کنند که یکی از گازهای گلخانه‌ای و مضر برای محیط زیست است.
دستکش نیتریل قابل ضدعفونی با الکل اتانول است.
دستکش نیتریل هم مانند دستکش لاتکس می‌تواند از انتقال ویروس‌ها و باکتری‌های مضر و بیماری زا جلوگیری کند.
دستکش نیتریل قابلیت کشسانی کمتری نسبت به دستکش لاتکس و بیشتری نسبت به دستکش وینیل دارد.
دستکش نیتریل در برابر پارگی و سوراخ شدگی مقاومت بیشتری نسبت به دستکش لاتکس دارد.
دستکش نیتریل مقاوم در برابر بسیاری از مواد شیمیایی است.
دستکش نیتریل درآشپزخانه ها، مراکز پزشکی و بهداشتی و آزمایشگاه ها کاربرد دارد.
اگرچه دستکش نیتریل به حفظ حس لامسه کمک می‌کند، اما جهت انجام کارهای ظریف و حساس بهتر است از دستکش لاتکس استفاده کنید.
دستکش وینیل Vinyl
وینیل یک ماده مصنوعی، بدون پروتئین و غیرقابل تجزیه زیستی است که از پلی وینیل کلراید (PVC) و برخی نرم‌کننده‌ها ساخته شده است. برخی از ویژگی‌های دستکش وینیل بشرح زیر است:
به دلیل ترکیب نرم‌کننده با PVC، دستکش‌های وینیل هنگام لمس اشیاء، انعطاف‌پذیر، راحت و نرم هستند.
دستکش‌های وینیل مقرون به صرفه بوده و همین امر آنها را به انتخابی محبوب در زمینه‌هایی که مصرف و نیاز به دستکش بالا است، تبدیل می‌کند.
دستکش‌های وینیل اغلب گشادتر از دستکش های لاتکس هستند، به دست نمی‌چسبند و به راحتی قابل تعویض هستند.
با وجود قابلیت کشسانی نسبتا مناسبی که این نوع دستکش‌ها دارند، در مقایسه با دستکش های لاتکس ضخیم‌تر بوده و مناسب کارهای حساس که نیاز به ظرافت حرکتی و مهارت بالای دست (مانند جراحی) دارد، نمی‌باشند.
قابلیت کشسانی دستکش های وینیل کمتر از دستکش های نیتریل و لاتکس است.
به دلیل ضخامت بیشتر مقاومت بالاتری در برابر سوراخ شدن، پارگی و سایش دارند.
دستکش های وینیل مناسب استفاده در آشپزخانه‌ها، آرایشگاه‌ها، آزمایشگاه‌ها و مراکز درمانی است.
دستکش های وینیل در صورت تماس با الکل نسبت به باکتری‌ها و عوامل عفونی نفوذپذیر خواهند بود.
به طور کلی دستکش های وینیل مقاومت چندانی در برابر نفوذ ویروس‌ها، باکتری‌ها و عوامل بیماری‌زا ندارد و بیشتر در برابر مواد اسیدی، بازی و روغنی مقاوم است.
دستکش های وینیل برای استفاده کوتاه مدت مناسب هستند.
معمولا سفید یا بی‌رنگ هستند.